Zastosowania w medycynie

Główne zastosowania medyczne marihuany to pobudzanie apetytu i uśmierzanie bólu u pacjentów cierpiących na nieuleczalne choroby, takie jak nowotwory lub AIDS. Jest także używana do łagodzenia symptomów jaskry (ze względu na działanie zmniejszające ciśnienie śródgałkowe) oraz niektórych chorób neurologicznych ? epilepsji, migreny, stwardnienia rozsianego i depresji dwubiegunowej, jak również w rozluźnianiu skurczów oskrzeli wywołanych astmą oskrzelową.

Ze względu na swój status prawny, kannabinolenie są powszechnie stosowane w Polsce jako leki lub środki medyczne. Wniektórych państwach dostępne są syntetyczne środki zawierającesubstancje wyekstrahowane z konopi lub ich syntetyczne odpowiedniki. Sąto między innymi: Marinol (USA, Kanada), lub dronabinol (czysty tetrahydrokannabinol) oraz Sativex (Kanada, Hiszpania). Leki te nie są zarejestrowane do obrotu w Polsce.

W fazie klinicznych testów znajduje się Acomplia? (Rimonabant), lek służący do walki z otyłością i uzależnieniami.

Z konopi wyizolowano (niepsychoaktywny) preparat o nazwie Sativex.Zawiera on czysty ekstrakt z konopi indyjskich (marihuany), któregogłównymi składnikami są substancje uśmierzające poważne bóle związane zukładem nerwowym. Dostępny na receptę w Kanadzie, Wlk Brytanii i innychkrajach. Wstępne wyniki rządowych badań w Wielkiej Brytanii sugerują, że 80 procent badanych skorzystało nakonopiach więcej niż na jakimkolwiek innym leku, a wielu uznało je za"cudowne". We wstępnych badaniach wzięło udział dwudziestu trzechpacjentów, cierpiących na stwardnienie rozsiane i zapalenia stawów,którym podawano dzienne dawki konopi w postaci aerozolu pod język.Sativex ma być całkowicie za atestowany jako lek na spastyczność inerwobóle pomijając inne ew. pożytki. Przewiduje się, że Sativex będziesprayem wydawanym tylko na receptę do leczenia objawów stwardnieniarozsianego i dokuczliwych bólów neuropatycznych. W USA Stativexdopuszczono od razu do III stadium badań kwalifikujących lek. WKatalonii badaniem objęto 600 osób: z nerwobólami, SM, podczashemoterapii i innych. Ponadto w latach 70-tych szeroko komentowane było działanie konopi przy leczeniu epilepsji i przewlekłych bóli.

Stosowanie marihuany w celach odurzających

Konopie należą do najpopularniejszych substancji psychoaktywnych. Główną substancją psychoaktywną jest ?-9-tetrahydrokannabinol (THC), jednak działanie wpływające na percepcję mają też inne zawarte w niej kannabinole.

W efekcie zażywania marihuany, zarówno drogą wziewną jak i doustną, dochodzi do oddziaływania głównie na ośrodkowy układ nerwowy.Jeden papieros marihuany zawiera około 5 mg THC. Zażycie nawet 2,5 mgtetrahydrokanabinolu powoduje euforię, zaburzenia percepcji, uczucieodprężenia oraz senność. Ze strony układu krążenia występujeprzyspieszenie akcji serca, zaś we krwi spada poziom cukru (co jestniezwykle obiecującym faktem dla leczenia cukrzycy).

Przyjmowanie marihuany, podobnie jak każdej innej używki może prowadzić do uzależnienia. W odróżnieniu od niektórych narkotyków "twardych" (np.: heroiny, alkoholu)nie występuje uzależnienie fizyczne. Przy stałym używaniu może pojawićsię jednak uzależnienie psychiczne. Odpowiada za to głównie efekteuforyczny i uczucie odprężenia występujące po zażyciu marihuany. Przybraku dostępu do używki osoba uzależniona odczuwa stan zaniepokojenia iniepewności, występujące przy wszystkich używkach działającycheuforycznie. Uzależnienie to jednak ustępuje po trwałym odstawieniuśrodka i nie powoduje długotrwałych efektów ubocznych, tak jakuzależnienie fizyczne.

Sposoby zażywania 

Spożywanie marihuany i innych przetworów konopi ma bardzo długątradycję w dziejach ludzkości. W wielu kręgach kulturowych związanejest z mocno zakorzenionymi zwyczajami i rytuałami.Wraz z rozwojem techniki i upowszechnieniem marihuany na świecie,opracowano też wiele nowych sposobów przyjmowania tej używki.

Palenie 

Jest to najpopularniejsza forma zażywania, przynoszącanatychmiastowy efekt i pozwalająca na najbardziej precyzyjne dobraniedawki. Tradycyjne sposoby to palenie w fajce bądź bongu czystej marihuany lub haszyszu. Czasami stosuje się dodatek z tytoniu.

W obecnych czasach marihuana zażywana jest najczęściej w formie jointa - blunta (ręcznie skręcanego papierosaz marihuaną i tytoniem, bądź samą marihuaną lub też szuszu ręcznieskręconego w liść tytoniu). W Polsce popularne jest palenie marihuanyprzez lufkę.

Palenie jest prawdopodobnie najbardziej szkodliwym dla zdrowia sposobem zażywania, ze względu na zawartość substancji smolistych w dymie. Dodatkowym negatywnym czynnikiem jest obecność tytoniu, a co za tym idzie ? silnie uzależniającej nikotyny.

W XX w. opracowano vaporizer? urządzenie pozwalające odparować THC i inne psychoaktywne składnikibez spalania materii roślinnej, znacznie zmniejszając w ten sposóbzawartość szkodliwych substancji przedostających się do organizmu. Vaporizer zazwyczaj wyposażony jest w podgrzewacz elektryczny, pozwalający na precyzyjną regulację temperatury. Jest on dość popularny wśród osób zażywających THC w charakterze lekarstwa.

Jedzenie

Kannabinole doskonale rozpuszczają się w tłuszczach,będąc jednocześnie nierozpuszczalnymi w wodzie. Aby potrawa niesprawiała problemów przy jedzeniu, nie powinna zawierać częściroślinnych, które w przypadku konopi są bardzo włókniste. Dlatego teżwiększość potraw z marihuaną oparta jest na tłustym mleku lub maśle, w którym uprzednio gotuje się części rośliny. Oprócz zwykłego mlecznego wywaru popularne są budynie, czekolady, rzadziej zapiekanki.

Spożywanie marihuany w potrawach jest dużo mniej szkodliwe dlazdrowia niż palenie ? wciąganie dymu do płuc. Dłuższy jest czasoczekiwania na działanie (około godziny), dawka doustna musi być 3-4 razy większa od palonej.

Zagrożenia 

Konopie są relatywnie bezpieczne w stosunku do innych substancji psychoaktywnych, gdyż:

• bezpośrednia toksyczność marihuany jest bardzo niska
  
• nie prowadzą do uzależnienia fizycznego
  
• dawka śmiertelna jest szacowana na 20 000 do 40 000 pojedynczych dawek i jak na razie nie odnotowano ani jednego przypadku śmiertelnego z powodu przedawkowania
• nie stwierdzono by przyjmowanie marihuany powodowało wzrost agresjilub skłonności do łamania prawa, choć istnieją na ten temat rozbieżneopinie.
  

Skutki przedawkowania

Możliwe skutki przedawkowania marihuany to:

• zawroty głowy
• wzrost wrażliwości na dźwięki i światło (rażące)
• dezorientacja
• lęk, niekiedy wywołujący depresję

Większe dawki THC powodują zaburzenia myślenia, depersonalizację,omamy słuchowe i wzrokowe, niekiedy stany lękowe. Duże lub częstoponawiane dawki mogą wywołać objawy psychozy toksycznej. Oprócz wpływuna układ nerwowy i krążenia, THC ma również szereg innychniekorzystnych oddziaływań na organizm człowieka, występującychzwłaszcza przy przewlekłym zażywaniu. Mogą wystąpić:

• objawy suchości w jamie ustnej
• podwyższone ciśnienie tętnicze
• podwyższony (w rzadkich przypadkach obniżony) puls
• zapalenia gardła
• zapalenia krtani i oskrzeli
• uczucie głodu, biegunki lub zaparcia
• bóle głowy
• przekrwienie i obrzęk spojówek
• spadek potencji płciowej.

Tetrahydrokanabinol zawarty w marihuanie ma silną tendencję dokumulacji w organizmie. Jego okres półtrwania wynosi 50-60 godzin ametabolity są wykrywane nawet przez 7 dni od podania dawkijednorazowej. W ciągu 90 dni usunięta jest każda ilość THC z organizmu,z każdego zakątka. Kumulacja THC nie jest toksyczna.

Wpływ nadmiernego palenia na układ oddechowy 

Wśród osób palących marihuanę przypadki nadmiernego jej spożyciawystępują rzadko, niemniej mogą one mieć negatywne konsekwencje dlaorganizmu palacza, na przykład w związku z większą niż w papierosachilością substancji smolistych. Częste palenie dużych ilości marihuany,szczególnie w połączeniu z tytoniem,wpływa negatywnie na układ oddechowy i może wywoływać objawyprzewlekłego zapalenia oskrzeli w postaci kaszlu, odkrztuszaniaplwociny, duszności oraz powstania nowotworówukładu oddechowego. Palenie marihuany bez dodatku tytoniu, nie zwiększajednak zauważalnie ryzyka powstania nowotworu układu oddechowego.Potencjalny niekorzystny wpływ konopi na układ oddechowy ogranicza siędo palenia jako sposobu przyjmowania tego środka; wpływ taki jestniemożliwy w przypadku zażywania konopi doustnie. Palenie jest jednakznacznie popularniejsze.

Wpływ na płód

Palenie marihuany w czasie ciąży może upośledzić rozwój płodu,prowadząc do zmniejszenia wagi urodzeniowej. Ryzyko wzrasta mniejwięcej dwukrotnie. W przypadku znaczącego zmniejszenia wagi może dojśćdo następujących zmian u dziecka:

• zmniejszony iloraz inteligencji (o ok. 10 pkt.)
• ryzyko mózgowego porażenia dziecięcego.

Dodać należy jednak, że to nie marihuana sama w sobie możeupośledzać rozwój płodu, lecz zawarte w niej substancje smoliste itlenek węgla, których występowanie jest około 10-krotnie wyższe niż tewystępujące np. w tytoniu papierosowym.

Marihuana a prowadzenie pojazdów

Według części źródeł, istnieje zwiększone ryzyko udziału w wypadkachpojazdów mechanicznych, ponieważ marihuana zmienia ocenę upływu czasu iutrudnia podejmowanie decyzji związanych z zachowaniem się na drodze.Pojawiają się też zaburzenia koncentracji i postrzegania.Inne źródła z kolei, zwłaszcza badania statystyczne i badaniaeksperymentalne zdają się zaprzeczać tezie, że palenie marihuany maistotny wpływ na zdolność do prowadzenia samochodów lub sugerują, żejest on zdecydowanie mniejszy niż picie alkoholu.

Teoria eskalacji

Do niedawna powszechnie uważano, że regularne stosowanie marihuany, na skutek wzrostu tolerancji, prowadzi do stosowania innych, silniejszych środków odurzających. Badania naukowe nie wykazały jednak żadnego bezpośredniego związku między tymizachowaniami. Zdania są podzielone, jednakże coraz większą popularnośćzdobywa teoria, że to kryminalizacja marihuany wystawia jejużytkowników na ryzyko kontaktu z innymi nielegalnymi środkami.

Marihuana a schizofrenia 

Przyjmowanie marihuany przez osobę cierpiącą na schizofrenięmoże mieć niekorzystny wpływ na rozwój tej choroby. Można znaleźćrównież informacje, że marihuana może być bezpośrednią przyczynązachorowania, jednak nie zostało to potwierdzone żadnymi wiarygodnymibadaniami. Przyczyną powstania tej teorii jest prawdopodobnie to, żeniekiedy choroba ta nie wywołuje żadnych widocznych objawów, które mogąpojawić się dopiero po jej nasileniu spowodowanym paleniem marihuany.

Cała kontrowersja sprowadza się do tego że nie wiadomo czy osoby oniewłaściwej psychice sięgają po marihuanę jako coś wzmacniającego ichkształtujące się właśnie zaburzenia (czy przeciwnie: jako cośprzynoszącego im ulgę czy ozdrowienie, jako że nie wszyscy staliużytkownicy są zdecydowanie dysfunkcyjni) czy może też sięganie pomarihuanę ma wybitny wpływ na kształtowanie i wyzwalanie się zaburzeńpsychicznych u ludzi którzy inaczej pozostali by najprawdopodobniejzdrowi (a jeśli tak to jakiej natury jest to wpływ). Szacuje się, że wkrajach zachodnich ponad 60% osób z zaburzeniami psychicznymi miałowiększy kontakt z narkotykami (najczęściej z marihuaną).

Odmiany marihuany 

Cannabis sativa 


Lisć konopi
indyjskich

Uważa się, że marihuana pochodząca z podgatunku indica gatunku Cannabis sativa ma działanie bardziej uspokajające i odurzające, niż marihuana z roślin Cannabis sativa subsp. sativa,która działa bardziej pobudzająco i euforycznie oraz wprowadza w stanwesołości. Najprawdopodobniej ma to związek z wyższą zawartościąkannabidiolu (CBD) w roślinach typu indica. Substancja ta, sama niebędąc psychoaktywną, wpływa na efekty wywoływane przez THC. Pewienwpływ na własności marihuany ma także zawartość CBN, będącego produktemrozkładu THC. Jego zawartość wzrasta w trakcie przechowywania suszu.

Poza THC w konopiach występuje także THCVbędący jego propylowym analogiem, substancja ta także ma wpływ nasposób działania. W niektórych odmianach jej zawartość może sięgaćnawet 1/4 sumarycznej zawartości kanabinoidów.

Skunk i skun 

Skunk ? jedna z odmian marihuany, po raz pierwszy wyselekcjonowana w latach 70. XX w. w Kalifornii. Po zaostrzeniu przepisów w latach 80. wielu hodowców wraz ze swoim dorobkiem przeniosło się do bardziej liberalnej Holandii,a uzyskane przez nich odmiany od tej pory stanowią podstawę większościwspółczesnych odmian holenderskich. Za protoplastę rodziny Skunk uważa się odmianę Skunk#1, której twórca znany jest pod pseudonimem Sam Skunkman.

Skun natomiast, to w polskim slangu palaczy nazwa mocnejmarihuany mającej jakoby powstawać poprzez modyfikację chemiczną roślinlub suszu konopi indyjskich. Celem dodawania do marihuany substancjichemicznych miałoby być wzmocnienie ich działania psychoaktywnego naczłowieka np. przez wzbogacenie otrzymanego w ten sposób produktu w THC.

Wzbogacanie suszu

Jest to bardzo szeroko rozpowszechniony mit. Nie istnieją żadnesubstancje które dodane do marihuany mogłyby powodować wzrost mocy. Wtej legendzie jest ziarno prawdy, w latach 60. XX w USA sporadyczniedodawano do marihuany PCP być może ma ona właśnie takie pochodzenie.Mit ten najczęściej mówi o tym, że moczenie suchych liści i szczytów wróżnych środkach chemicznych, ma zwiększać działanie na człowieka. Przyczym najczęściej wspomina się o środkach w rodzaju wybielaczydenaturatu lub eteru, lub nawet o lakierze do włosów lub środkachowadobójczych a nawet truciźnie na szczury. Popularność tego mitudoprowadziła do zanieczyszczania szkodliwymi substancjami chemicznymidużej części marihuany na polskim rynku. Sporadyczna praktyką jestdodawanie do marihuany innych narkotyków, w szczególności heroiny,co wprowadza możliwość uzależnienie fizycznego. Na szczęście nie jestto praktyka powszechna z uwagi na znaczna różnice ceny heroiny imarihuany.

Działanie na roślinę

Wśród niedoświadczonych hodowców można spotkać się z opinią, że podlewanie eterem dietylowym pozwala wyhodować roślinę o większej zawartości THC. Nie znalazło to żadnego potwierdzenia naukowego. Innym mitem jest kuracja kolchicyną, która tworzy organizmy poliploidalne.Rośliny takie mają mieć silniejsze właściwości psychoaktywne niż zwykłei zachowywać poliploidalność z pokolenia na pokolenie. W obecnej chwilijednak nie ma żadnej odmiany konopi, która byłaby poliploidem. Kolejnymmitem jest to, że pierwsze pokolenie takich zawiera w sobie kolchicynęi rośliny takie są trujące, co ma powodować tragiczne skutki unieświadomych palaczy. Po pierwsze nie ma takich roślin, po drugienawet w wypadku zastosowania kolchicyny do zwiększenia ilościchromosomów jej ilość pozostała po traktowaniu pędów, lub nasion niemogłaby wywołać żadnych efektów toksycznych. Być może byłaby wykrywalnapoprzez zaawansowana analizę śladów.

Kontrowersje 

Istnieją badania wskazujące, że zażywanie marihuany może zwiększać nawet dwukrotnie ryzyko zachorowania na schizofrenięu osoby zażywającej. Wpływ ten, jak się przypuszcza, rośnie ze wzrostemstosowanych ilości marihuany. Z drugiej strony, badania te bywająpodważane.

Wątpliwe jest, by używanie marihuany powodowało charakterystycznyzespół amotywacyjny. Sugerowane jest wiązanie objawów osłabionejmotywacji jako skutku chronicznego, długotrwałego odurzenia konopiami.Nie ma uzasadnienia klasyfikowanie go jako zespołu chorobowego.

Istnieją kliniczne i epidemiologiczne dowody na to, że u osób biorących duże dawki marihuany mogą pojawić sięproblemy z kontrolowaniem ilości zażywanego środka; osoby takie mogąteż trwać przy swym nałogu pomimo niekorzystnych osobistychkonsekwencji jego używania.

Raport amerykańskiego National Institut on Drug Abuse oparty na badaniach wśród uczniów palących nałogowo marihuanę pokazał,iż uczniowie ci mieli trudności ze skupieniem uwagi, rejestrowaniem iprzetwarzaniem informacji i gorzej rozwiązywali testy. Według tegosamego raportu mężczyźni regularnie zażywający marihuanę mająnieprawidłową regulację poziomu testosteronu, co zwiększa ryzyko impotencji. U kobiet mogą powstać zaburzenia cyklu miesiączkowego, zmniejszające płodność.

Skandal wokół raportu WHO

W 1995 r. Światowa Organizacja Zdrowia przygotowała raport pt. Implikacjezdrowotne używania konopi: Analiza porównawcza zdrowotnych ipsychologicznych skutków używania alkoholu, konopi, nikotyny i opiatów. Jego upowszechnieniu towarzyszył skandal, gdy brytyjski periodyk popularnonaukowy New Scientist ujawnił w numerze z lutego 1998r. fakt zatajenia jednego z rozdziałów tego dokumentu. W ocenzurowanymrozdziale autorzy ? troje wiodących badaczy uzależnień ? porównująnaukowo udokumentowane zagrożenia płynące z używania marihuany zzagrożeniami, jakie niesie ze sobą stosowanie alkoholu i nikotyny oraz nielegalnych opiatów.Wykazują oni, że tam, gdzie ryzyko istnieje, jest ono w rzeczywistościo wiele poważniejsze w przypadku obydwu legalnych używek. Raport ukazałprzykład stosowania odmiennych kryteriów w ocenie szkodliwości różnychnarkotyków. Przeciwnikami raportu byli szef WHO Nakajima, który odszedłna emeryturę w czerwcu 1998 r., oraz dyrektor wydziału narkotyków drYoshida.

Według wspomnianego raportu przy obecnych formach używania marihuana stwarza o wiele mniej poważne niż alkohol i tytońproblemy zdrowotne w zachodnich społeczeństwach, jednak wciąż jestwarza. W tym samym raporcie wskazuje się na fakt, iż nie jest tojednak powód do zadowolenia, ponieważ mimo iż wpływ alkoholu i tytoniuna zdrowie społeczeństwa jest dominujący, to wpływ marihuany możewzrosnąć, jeśli powszechność codziennego używania jej w dużychilościach osiągnie poziom spożycia dużych ilości alkoholu wśródmłodzieży lub codziennego palenia papierosów wśród dorosłych.

Znaczenie religijne

Marihuana jest obecna wśród wielu wyznań tego świata już odtysiącleci. Przed epoką wieków średnich była uznawana za środekkomunikacji ze światem duchowym, za "posłańca" umożliwiającego łącznośćze światem nadprzyrodzonym.

Islam 

Prorok Mahometkategorycznie zabronił wyznawcom islamu alkoholu. W wielu krajachmuzułmańskich tytoń i marihuana zastępują tamtą używkę. Najczęściej sąto słabe mieszanki z przydomowych zasiewów. W tradycyjnych lokalachpopołudniami pali się shishę (fajkę wodną), oficjalnie tylko tytoń, alew praktyce miesza się też z nim marihuanę, na co władze patrzą przezpalce. Szariat jednak oficjalnie zabrania wszelkiego rodzaju używek,włącznie z tytoniem i marihuaną.

Hinduizm 

Wg wierzeń hinduskich, Bóg Śiwa miał przynieść marihuanę z Himalajów dla ludzkiego oświecenia i rozrywki. W dziele Bhagawad Gita, Kryszna stwierdza: "Jestem ziołem leczniczym" (9.16). W Indiach od tysięcy lat sadhu? mistycy i asceci, oddający cześć Śiwie i jego małżonce, Kali,wykorzystują marihuanę do medytacji. Palenie jest także powszechnymrytuałem w świątyniach poświęconych Hanumanowi.

Rastafara

Wraz z imigracją wielu Hindusów do tzw. Indii Zachodnich, czyliKaraibów, ta tradycja przeniosła się także i tam, a następnie zostaławchłonięta przez tworzący się na Jamajce ruch Rastafari. Rastafarianie wykorzystują ją do wnioskowania (rezonowanie) i traktowana jest przez nich jako sakrament, który oczyszcza ciało i umysł, powiększa świadomość, ułatwia pokojowe współistnienie i przybliża do Jah.Rastafarianie nie są zaskoczeni faktem że marihuana jest nielegalna.Postrzegają ją jako substancję otwierającą umysł ? coś czego systemBabilonu, jak rozumują, jawnie sobie nie życzy. W swoim rozumowaniuprzytaczają porównanie marihuany do alkoholu, który według nich ogłupialudzi, do tego nie jest częścią afrykańskiej kultury.

Rasta wierzą na przykład że zioło jest zbawieniem narodów (jak twierdził Bob Marley), wierzą że jeden z Trzech Króli, król murzyński Kacper przyniósł właśnie marihuanę w swoim prezencie małemu Jezusowi, wierzą że roślina ta wyrosła na grobie króla Salomona. Wierzą, że palenie marihuany otwiera oczy.

Pomimo tak pozytywnej oceny działania marihuany, jej zażywanie nie jest religijnym nakazem, wielu Rastafarian jej nie używa.

Rastafarianie utrzymują iż wiedzą że marihuana to Drzewo Życia, wspominane w Piśmie,i nazywają je chleb królów. Opierają się oni na staroangielskiej wersjiBiblii (King James version, z 1611 r.). W oryginale Biblii (Exodus 30:23) są słowa "kanehbosm" i rastafarianie tłumaczą je jako "pachnącekonopie" (choć tłumaczono to różnie), i były one używane do praktykreligijnych. Słowo to powtarza się także w: Izajasz 43:24, Jeremiasz6:20, Ezekiel 27:19 i Song of Solomon 4:14.